ژاکارد (Jacquard)

نوعی پارچه بسیار با دوام وجود دارد که هیچ طرحی روی آن چاپ یا حک نمی‌شود. طرح و الگویی که روی آن‌ها وجود دارد، در اثر نوع بافت آن ایجاد شده است. وجه تمایز این پارچه با سایر پارچه‌ها هم همین ویژگی است. بنابراین جنس پارچه خیلی متفاوت از سایر پارچه‌ها نیست بلکه نوع دستگاهی که این پارچه را با آن می‌بافند، متفاوت با سایر ماشین‌های بافت است. این نوع پارچه که تا حدودی خشک، محکم و آهاردار است را ژاکارد می‌نامند. این اسم برگرفته از نام ژوزف ماری چارلز ملقب به ژاکارد (Joseph Marie Jacquard)، مخترع فرانسوی است که این نوع ماشین بافت را در سال 1809 ابداع نمود.

از آنجائیکه ژاکارد هنگام بافت طرح می‌گیرد، نیازی به رنگرزی و فرایندهای متعارف شیمیایی در تولید این پارچه نیست. بنابراین می‌توان آن را به عنوان یک ویژگی مهم برای ژاکارد در نظر گرفت. ژاکارد را می‌توان طوری بافت که هر دو روی آن طرح داشته باشد و مصرف کننده می‌تواند از هر طرف آن را استفاده کند. علاوه بر این، می‌توان از طرح‌های برجسته در تولید ژاکارد استفاده کرد. در تولید ژاکارد از نخ و الیاف بسیار مرغوب استفاده می‌شود که همین امر موجب شده تا ژاکارد در طبقه پارچه‌های گران قیمت قراربگیرد. غیر از لباس، از ژاکارد برای دوخت پرده، رومیزی، رومبلی، طراحی داخلی، روتختی، رویه تشک و دکوراسیون هم استفاده می‌شود. در تولید ژاکارد می‌توان از الیافی چون پشم، پنبه، ابریشم و کتان استفاده نمود. دمای آبی که با آن ژاکارد را شستشو می‌کنند باید کمتر از 30 درجه سانتی‌گراد باشد. همچنین نباید ژاکارد را در معرض نور مستقیم خورشید قرارداد و با دمای ملایم اتوکشی کرد.

لباس دوخته شده از ژاکارد
ژوزف ماری چارلز ملقب به ژاکارد (Joseph Marie Jacquard)، مخترع ماشین بافت ژاکارد
دستگاه بافت ژاکارد در موزه منچستر