چاپ پارچه | کارخانه چاپ پارچه مشکات

چاپ آجرک که به آن چاپ با نقش چوبی (woodblock printing) هم گفته می‌‌شود، یکی از روش‌هایی است که برای چاپ تصویر، متن یا یک الگوی هنری بر روی پارچه یا کاغذ بکارمیرود. این روش قدیمی چاپ پارچه عمدتاً در شرق آسیا بخصوص کشور چین رواج داشته و در چین باستان از این روش برای چاپ تصویر بر روی کاغذ نیز استفاده می‌شده است. برخی از آثار چاپی به جامانده از آن دوران، مربوط به دویست و بیست سال قبل از میلاد مسیح می‌باشند. گفته شده است چینی‌ها با این روش، کتاب‌‌ هم چاپ می‌نمودند. بعضی از هنرمندان چینی و ژاپنی در شرق آسیا در طی فعالیت هنری خود، صدها طرح مختلف را روی چوب ایجاد نموده‌اند که بیانگر آداب و رسوم و مراسمات مختلف فرهنگی آن زمان بوده است.

در نمونه‌های اولیه چاپ چوبی، تنها از مرکب سیاه استفاده می‌شد. اما از دهه 1760 میلادی، تکنیک‌های چاپ با رنگ‌های گوناگون رشد و گسترش پیدا کرد و به صورت گسترده‌ای مورد استفاده قرار گرفت.

روش تهیه باسمه‌های چوبی در ژاپن به این صورت است که آنها ابتدا طرح مورد نظرشان را روی کاغذ بسیار نازک می‌کشند. سپس کاغذ را روی قالب چوبی قرارداده و با ابزار خاص، آن طرح را روی چوب حکاکی می‌کنند. در پایان جوهر چاپ را روی قالب چوبی مالیده و آن را بر روی پارچه یا کاغذ می‌گذارند. به این ترتیب طرح حکاکی شده بر روی آن سطح نقش می‌بندد. مراحل گفته شده در تصاویر ذیل توسط هنرمند ژاپنی به تصویر کشیده شده است: