پارچههای زیستی چه هستند و چقدر دوام دارند؟
یک لباس تنیس که از ابریشم تار عنکبوت ساخته شده! یک کیف ساخته شده از چرم قارچ! اینها فقط دو نمونه از نوآوریهای ساخت پارچه زیستی با کیفیت بالا هستند که طی سالهای اخیر، نظر ما را به خود جلب کرده و قرار است چهره صنعت مد را تغییر دهند. با توجه به اینکه تولید کنندگان پارچههای زیستی از مرحله ایجاد این پارچهها عبور کرده و به مقیاس تولید آزمایشگاهی آن رسیدهاند، تنها چند سال تا دیدن این قبیل پارچهها در مقیاس تجاری فاصله داریم. شاهد این ادعا، شرکت بیوتکنولوژی آمریکاییِ اسپایبر (Spiber) است که اخیراً مجوز افتتاح یک کارخانه بیوتکنولوژی (فناوری زیستی) را در رایونگ تایلند دریافت کرده است. اما این مواد جدید چقدر پایدار هستند؟ اکنون میخواهیم ببینیم که واقعاً آنها چه هستند و نظر موافقان و مخالفان این قبیل پارچهها را بررسی کنیم.
منسوجات ساخته شده با پارچههای زیستی چه هستند؟ آنها منسوجاتی هستند که از میکروارگانیسمهای زنده مانند باکتریها، مخمرها، جلبکها و قاچها ساخته میشوند. از طریق فرایند زیست مهندسی، میکروارگانیسمها میتوانند برای ساخت بیوپلیمرهایی طراحی شوند که از طریق نخ ریسی از قالب بیرون میآیند و بصورت کپک و قارچ نخ تولید میکنند. نخی که میتوان آن را با ضایعات صفر درصد کشت کرد. با برنامه ریزی روی دیانای (DNA) سلولهای میکروارگانیسم میتوان تعیین کرد که ساختار، ضخامت، رنگ و بافت ماده نهایی چگونه باشد. با این روش فقط پارچهها نیستند که به این روش تولید میشوند بلکه رنگ آنها را نیز میتوان به این روش تعیین کرد. شرکت فابرفیوچرز (Faber Futures) واقع در انگلستان و آزمایشگاه TextileLab، مستقر در هلند، از رنگدانههای موجود در باکتریها برای ایجاد رنگهای طبیعی استفاده میکنند که فاقد مواد شیمیایی هستند. این رنگهای زنده، امکان این را دارند که در صورت نیاز تغییر کنند و رنگ متفاوتی را جلوهنمایند.